Vijf vragen over het conflict tussen burgemeester Halsema en de ombudsman
In dit artikel:
Ombudsman Munish Ramlal en burgemeester Femke Halsema liggen al weken in conflict over een rapport over het gemeentelijke Bureau Integriteit, de afdeling die onder meer meldingen over ongewenst gedrag behandelt en integriteitsonderzoeken uitvoert. Ramlal begon zijn onderzoek in het voorjaar van 2024 nadat hij in 2023 en eerder dit jaar anonieme brandbrieven van ambtenaren had ontvangen. Hij wilde onderzoeken waarom melders vaak weinig vertrouwen hebben in Bureau Integriteit en publiceerde op 6 november een aangepaste 70-pagina’s tellende rapportage waarin onder meer staat dat sommige melders zich niet veilig voelen en dat externe beoordeling van sociale-integriteitsmeldingen overwogen moet worden.
Halsema kreeg de conceptversie in de zomer en uitte kritiek op de uitvoering van het onderzoek: volgens haar ontbrak een heldere probleemdefinitie, was hoor- en wederhoor niet consequent toegepast en was de reikwijdte van het onderzoek onduidelijk. Zij en de gemeentesecretaris uitten ook zorgen dat enkele door Ramlal gesproken melders eerder zelf waren geschorst of ontslagen wegens onethisch gedrag, wat volgens hen vragen oproept over mogelijke vertekening. Halsema meldde haar twijfels op 9 oktober in een brief aan het presidium van de gemeenteraad, wat leidde tot media-aandacht en verontwaardiging bij een deel van de raad.
In de raad ontstond discussie over een extern onderzoek naar de onderzoeksopzet. VVD-fractievoorzitter Daan Wijnants stelde dat dat nodig zou kunnen zijn; meerdere partijen zagen daar ook voordelen. Maar Ramlal en regionale collega-ombudsmannen waarschuwden fel tegen een extern onderzoek: zij vinden dat zo’n onderzoek de onafhankelijkheid van het ombudsmanschap schaadt en een gevaarlijk precedent vormt, omdat het toekomstige tegenmacht kan ondermijnen en echte klachten kan verhullen.
Uiteindelijk is een extern onderzoek van de baan. In plaats daarvan komen twee besloten technische sessies: één met Ramlal over zijn methodiek en één met het team van de burgemeester over de bestuurlijke reactie. Raadsleden kunnen vooraf en tijdens die sessies vragen indienen. De sessies zijn niet toegankelijk voor publiek of pers. Op 4 december staat de inhoudelijke bespreking van het rapport gepland in de commissie Algemene Zaken; zowel Halsema als Ramlal zullen daar aanwezig zijn. De uitkomst moet duidelijk maken hoe klachten tegen Bureau Integriteit worden behandeld en welke stappen nodig zijn om vertrouwen terug te winnen.