Verdachte moord op 17-jarige Lisa voor het eerst voor rechter, al weet niemand nog wie hij is
In dit artikel:
Vandaag verschijnt de verdachte van de moord op de 17‑jarige Lisa voor het eerst voor de rechtbank. De zitting om 09.30 uur betreft de strafzaak onder de codenaam "Areca" — een willekeurige computergeselecteerde naam — en is een pro-formazitting waarin vooral wordt besloten over de verlenging van de voorlopige hechtenis. Bij een eerste pro-formazitting kan ook nieuwe informatie naar buiten komen en kunnen advocaten of het Openbaar Ministerie onderzoeksverzoeken indienen; de inhoudelijke behandeling van de zaak volgt later en duurt langer.
De man, 22 jaar volgens zijn eigen verklaring, wordt naast de moord ook verdacht van een verkrachting bij de Weesperzijde en van een poging tot seksueel geweld op 10 augustus (deze poging staat vooralsnog niet op de officieuze tenlastelegging). De politie hield hem een dag na de vondst van Lisa aan in het asielzoekerscentrum aan de Hogehilweg. De link met de moord is volgens het OM gelegd op basis van camerabeelden, DNA-onderzoek en voorwerpen die in het water bij de Hogehilweg zijn gevonden.
Over zijn identiteit bestaat onduidelijkheid omdat hij geen of geen verifieerbare documenten heeft verstrekt. Het OM vraagt informatie op bij verschillende landen om zijn achtergrond te verifiëren. Volgens berichtgeving van een krant zou hij uit Nigeria komen, zichzelf Chris Jude noemen en zonder officiële achternaam zijn opgegroeid in meerdere weeshuizen, waaruit hij vanwege gedrags- en psychiatrische problemen vaak werd weggestuurd. Hij zou stemmen horen en geheugenverlies ervaren. Vermoedelijk reisde hij via routes door Noord-Afrika naar Lampedusa en arriveerde hij op 21 juni in Nederland, waarna hij in Ter Apel belandde en in Zuidoost in het azc verbleef.
Tijdens politieverhoren zou de verdachte veel hebben geantwoord en de aantijgingen niet expliciet hebben ontkend, maar hij heeft nog geen belijdenis afgelegd en zegt zich niets te herinneren van de betreffende nacht. Een belangrijk aandachtspunt in de strafzaak is zijn toerekeningsvatbaarheid: het Pieter Baan Centrum moet vaststellen of hij volledig strafrechtelijk verantwoordelijk kan worden gehouden. Als dat niet het geval is, kan geen gevangenisstraf volgen maar wel tbs; als hij een buitenlandse criminele vreemdeling blijkt, komt na behandeling ook uitzetting aan de orde.
Het misdrijf vond plaats in de nacht van 19 op 20 augustus. Lisa fietste na een avond uitgaan van de omgeving Leidseplein naar Abcoude via de lange Holterbergerweg; tijdens die rit belde zij de politie omdat ze werd lastiggevallen. Op het traject bij de golfbaan en het tuinpark ging het mis, terwijl de agenten nog aan de lijn waren. Veertig minuten na vertrek werd haar lichaam naast het water aangetroffen.
De zaak heeft in Amsterdam en daarbuiten veel verontwaardiging en brede maatschappelijke reacties losgemaakt: duizenden bloemen bij de plek van de vondst, lokale herdenkingen, een stille tocht bij het azc, applaus in voetbalstadions en landelijke acties voor betere nachtzorg voor vrouwen. Onderzoek van een lokale zender toonde aan dat veel Amsterdammers bepaalde plekken mijden uit onveiligheidsgevoel; een meerderheid van vrouwen doet vaker aan zelfverdediging. De gemeente Amsterdam en Ouder-Amstel namen beveiligingsmaatregelen rond de Holterbergerweg; Amsterdam stelde bovendien miljoenen beschikbaar en maakte de plek van Lisa’s dood tot permanente herdenkingsplek.
De mentale staat van de verdachte en de inhoudelijke bewijslast worden tijdens deze pro-formazitting niet volledig behandeld; dat komt tijdens de inhoudelijke behandeling later. De verdachte is bij de zitting aanwezig. Of de familie van Lisa aanwezig zal zijn, is onduidelijk; zij willen zoveel mogelijk anoniem blijven.