'Ik ben ongelofelijk trots.' De Oude Bakkerij in Medemblik laat museumreuzen achter zich en wint 100.000 euro met Museumprijs 2025 [update]
In dit artikel:
Woensdagmiddag vierde het kleine Bakkerijmuseum de Oude Bakkerij in Medemblik een grote triomf: het museum won de VriendenLoterij Museumprijs 2025 en daarmee de hoofdprijs van 100.000 euro. Vrijwilligers en directeur Jacco Spil verzamelden bij het pand en barstten los in confetti, gejuich en champagne toen de cheque werd onthuld; zelfs chocoladeletters als verrassing maakten deel uit van de feestvreugde.
Het familiebedrijf liet twee veel grotere instellingen achter zich in de publieksstemming: het Drents Museum (tweede) en NEMO Science Museum (derde). De Oude Bakkerij kreeg 12.408 stemmen; de andere twee ontvangen één euro per stem en gaan naar huis met respectievelijk 11.750 en 7.419 euro. Tijdens de campagne zette het team intensief in op flyeren en sociale media om de regionale steun te mobiliseren — een aanpak die volgens Jacco en de jury heeft bijgedragen aan het succes. NEMO werd in de tekst nog genoemd als een grote concurrent met 236 betaalde medewerkers, wat de prestatie van het kleine museum extra benadrukt.
De onderscheiding sluit aan bij het thema van dit jaar: het multisensorische museum. De Oude Bakkerij werd geroemd om de wijze waarop bezoekers meer doen dan kijken — ze kunnen ruiken, proeven, aanraken en zelf bakken. Rondom de winkel worden oude recepten (doorgegeven binnen de familie Spil) en traditionele lekkernijen zoals krentenmik en gevulde koeken aangeboden, en bezoekers kunnen actief deelnemen aan demonstraties.
Achter de overwinning schuilt een familieverhaal: het museum begon bij bakker Theo Spil en Ans de Boer en groeide vanaf de jaren tachtig uit tot wat het nu is; sinds 1988 zit het op de Nieuwstraat. De organisatie draait voornamelijk op ongeveer tachtig vrijwilligers en de inzet van kinderen en kleinkinderen van de oprichters. Hoewel de vreugde groot is, is er ook een emotionele ondertoon: Ans overleed in mei, en Jacco gaf aan dat haar afwezigheid bij de persoonlijke vreugde meeweegt.
De prijs biedt het museum ruimte voor concrete plannen: een expositie over de rol van slavernij in onze eetcultuur — met aandacht voor suikerproductie en misstanden in het verleden — en de voortzetting van een verbouwing die in 2021 begon. Doelen zijn betere toegankelijkheid (gelijkvloerse routes voor rolstoelen) en de integratie van de bovenverdieping in de rondleiding, om zo meer bezoekers letterlijk en figuurlijk te laten proeven van de geschiedenis van brood, suiker, chocolade en banket. De Cultuurfonds-directeur prees het museum als voorbeeld hoe een klein, lokaal initiatief een landelijke impact kan hebben.