100 jaar Thijsse's Hof: "Mooiste stuk natuur van Nederland"

In dit artikel:

"Wat zou Thijsse hier nu van vinden?", vraagt Johan Görtemöller zich regelmatig af terwijl hij als beheerder over het terrein van Thijsse's Hof waakt — juist nu de heemtuin zijn 100-jarig bestaan viert. De tuin in Bloemendaal ontstond toen Jac. P. Thijsse (1865–1945), leraar en vroege pleitbezorger van natuuronderwijs, voor zijn zestigste verjaardag een stuk braakliggend land kreeg van de gemeente. Hij zette die voormalige aardappelakker om in een heemtuin: een door mensen onderhouden stukje natuur dat laat zien welke planten en dieren van oudsher in het duingebied van Zuid-Kennemerland voorkomen.

Midden op het terrein staat een natuurgetrouw standbeeld van Thijsse; voor beheerder Görtemöller is het een dagelijkse herinnering aan Thijsse’s missie: kennis van de natuur wekt waardering en daarmee de wil om die te beschermen. Thijsse was een van de eersten in Nederland die waarschuwde voor het verlies van natuur door industrialisatie, stadsuitbreiding en infrastructuur. Zijn Hof moest demonstreren hoe de duinen ooit waren en welke soorten daar thuishoren.

De duingronden rond Bloemendaal zijn bijzonder door kalkrijke bodem, waardoor zeldzame planten als het duinviooltje, zanddodegras en de parnassia goed gedijen. Dankzij inspanningen zoals die van Thijsse verschijnen sommige van die soorten ook weer vaker buiten de heemtuin in het reguliere duingebied. Dertig jaar geleden kregen de Zuid-Kennemerduinen de status van Nationaal Park — een kroon op langjarig behoudswerk, maar geen reden om achterover te leunen.

Görtemöller benadrukt dat de heemtuin vandaag even relevant is als toen: nieuwe bedreigingen, zichtbaar en onzichtbaar — zoals stikstofdepositie die soortenverhoudingen verandert — maken het behoud en het voorbeeld dat het Hof geeft nog noodzakelijk. Thijsse’s erfgoed blijft zo zowel educatief als ecologisch van belang voor natuurminnend Nederland.