Eerbetoon aan fotograaf en activist Erwin Olaf in het Stedelijk: "Hij was nog lang niet klaar"

In dit artikel:

Fotograaf en activist Erwin Olaf krijgt postuum alsnog de solotentoonstelling waar hij van droomde: Freedom in het Stedelijk Museum in Amsterdam, samengesteld door het museum en zijn 28 jaar lange manager Shirley den Hartog. Twee jaar na zijn onverwachte overlijden na een longtransplantatie presenteert de expositie een persoonlijk en thematisch overzicht van Olafs werk en nalatenschap; de tentoonstelling is te zien vanaf zaterdag tot en met 1 maart 2026.

Olafs carrière begon begin jaren tachtig met journalistieke fotografie van homorechtenprotesten en het uitgaansleven van de queer community. Vrijheid om jezelf te zijn en vrijheid van meningsuiting lopen als rode draden door zijn oeuvre, naast onderwerpen als macht en onmacht, lichaam, protest, racisme en vreugde. Zijn doorbraak kwam eind jaren tachtig met de controversiële serie Chessmen; veel werk ontstond ook op de door hem veertig jaar georganiseerde feesten, waar het nachtleven fungeerde als veilige haven.

De tentoonstelling toont zowel bekende portretten — onder anderen een iconische foto van koningin Máxima — als recent, nog niet eerder getoond werk zoals de serie Muzen (2023) over sterfelijkheid en het accepteren van eindigheid. Het slot van de expositie is aangrijpend: een foto van Olafs arts met zijn longen direct na de transplantatie (final self-portrait at the UMCG 2023). Den Hartog, trots dat zijn grote wens nu wordt vervuld, betreurt tegelijk dat Olaf het zelf niet heeft mogen meemaken; zijn toewijding aan het beeldende vertellen blijkt uit het feit dat hij zelfs tijdens herstel vooral oog had voor de foto.