'Als het Vòlledams verdwijnt, komt ook de sociale verbondenheid in gevaar'
In dit artikel:
In een theaterzaal in Volendam organiseerden Sijmen Tol en Tiny Hoogland van Stichting Grôsk òp ûis Vòlledams gisteren een avond gewijd aan het behoud van het Volendams dialect. De stichting, die eerder dit jaar een belangrijke mijlpaal bereikte met de eerste officiële spelling van het dialect, wil taal en cultuur beschermen omdat die volgens hen de sociale samenhang van het vissersdorp bepalen.
Sprekers zoals basisschooldocent Lida Schilder benadrukten dat het dialect meer is dan woorden: het is "de lijm van onze gemeenschap" en een middel om je Volendammer te voelen. Ook inwoners deelden persoonlijke verhalen: Henk de Boer (37) herkent en zoekt bewust contact met mededorpelingen, voedt zijn kinderen tweetalig op en ziet het Volendamse accent als een teken van trots en succes. Jade (21) spreekt dagelijks dialect met familie en vrienden en wijst erop dat negatieve stereotyperingen van buitenaf – associaties als incest, racisme en drugs – het gebruik ervan onder druk zetten. Nadine Veerman (34), met een Volendamse vader en Antilliaanse moeder, leerde het Volendams pas als volwassene om familieverhalen van haar oma te begrijpen en door te geven aan haar kind.
De sprekers noemden verschillende oorzaken voor het verval van het dialect: ouders die uit angst voor een ‘slecht’ Standaardnederlands hun kinderen geen dialect leren, de instroom van buitenstaanders ("jassen") en maatschappelijke vooroordelen over het Volendamse accent. Tegelijk was de opkomst tijdens de avond opvallend jong, wat hoop biedt voor doorgeven en revitalisering.
De bijeenkomst positioneerde de officiële spelling als een instrument voor zichtbaarheid en overdracht — nuttig voor onderwijs, documentatie en culturele activiteiten. Door verhalen en persoonlijke voorbeelden liet de avond zien dat taalbehoud in Volendam niet alleen om linguïstiek draait, maar om identiteit, groepsgevoel en het overdragen van geheugen en traditie aan volgende generaties.